ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΩΝ ΤΟΥ  

        ΠΙΚΠΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

   

         

              ΚΑΠΕΤΑΝ ΧΑΨΑΣ ,Ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

  Ο Σταμάτης Κάψας ή  Χάψας (Κρυοπηγή Χαλκιδικής - Βασιλικά Θεσσαλονίκης, 1821) ήταν οπλαρχηγός της Ελληνικής επανάστασης του 1821 . Γεννήθηκε στην  Κρυοπηγή  ,αλλά. σε νεαρή ηλικία  μετοίκησε στη Συκιά Χαλκιδικής προς αναζήτηση εργασίας. Σύντομα ήρθε σε ρήξη με τους τοπικούς Τούρκους άρχοντες και ξεκίνησε κλέφτικη δράση. Καταξιώθηκε έτσι σε όλη την Χαλκιδική.

  Στις 23 Μαρτίου του 1821 ο Εμμανουήλ Παπάς αποβιβάστηκε στη χερσόνησο του Άθω μεταφέροντας όπλα και πολεμοφόδια με τη βοήθεια Αινιτών και Ψαριανών καπεταναίων. Εκεί συναντήθηκε με το Στάμο Χάψα και προχώρησαν στη συγκρότηση του επαναστατικού στρατού.  Με τη βοήθεια του μητροπολίτη Μαρωνείας Κωνστάντιου στρατολογήθηκαν 1.000 μαχητές μοναχοί. Στο μεταξύ ο Στάμος Κάψας στρατολόγησε άνδρες από όλη τη Χαλκιδική με σχετική ευκολία, λόγω του κύρους που είχε αποκτήσει από την πρότερη δράση του. Οι μαχητές ήταν κυρίως από την Κασσάνδρα, τα Χασικοχώρια και τη Σιθωνία και ιδιαίτερα από τη Συκιά. Το σώμα του Στάμου Χάψα φτάνει τους 2.000 άνδρες.

Οι Οθωμανοί μέσα σε αυτό το κλίμα, φοβούμενοι την κλιμάκωση των γεγονότων, προβαίνουν σε ωμότητες εις βάρος των Ελληνικών πληθυσμών στη Θεσσαλονίκη και στον Πολύγυρο. Έτσι, αρχίζουν μικρές επαναστατικές εστίες σε διάφορα σημεία των περιοχών της Χαλκιδικής, της Θεσσαλονίκης και των Σερρών. Σε έκτακτη σύσκεψη στο Άγιο Όρος την 17η Μαΐου του 1821 ο Εμμανουήλ Παπάς κηρύσσει επίσημα την επανάσταση στη Μακεδονία και αποφασίζεται να διασπαστεί ο επαναστατικός στρατός σε δύο τμήματα:

Α) Ο Εμμανουήλ Παπάς με τους Μαδεμοχωρίτες και τους μοναχούς, συνολική δύναμη 1.900 άνδρες κατευθύνονται στη Ρεντίνα, προκειμένου να σταματήσουν τις Οθωμανικές δυνάμεις που έρχονταν από Δράμα και Κωνσταντινούπολη, στα Μακεδονικά Τέμπη.

Β) Ο Στάμος Κάψας με υπαρχηγό των Αναστάσιο Χυμευτό και συνολική δύναμη 2.000 ανδρών κατευθύνονται προς κατάληψη της Θεσσαλονίκης.

Ο επαναστατικός στρατός του προχωρά δυτικά και απελευθερώνει το ένα μετά το άλλο τα χωριά και τις πόλεις της περιοχής. Προελαύνει σε Κομίτσα, Ιερισσό, Αρναία, Άγιο Πρόδρομο, Γαλάτιστα και Βασιλικά. Στα Βασιλικά οι επαναστάτες ενώθηκαν με τα ένοπλα σώμα των Βασιλικιωτών και των Βαβδινών. Τελικά, στις 8 Ιουνίου 1821, οι επαναστάτες στρατοπεδεύουν στη Θέρμη, με σκοπό να ανασυνταχθούν για την τελική επίθεση στη Θεσσαλονίκη. Ακολούθησε μάχη, σύμφωνα με ορισμένους στη Θέρμη,ενώ κατ΄ άλλους κοντά στη σημερινή Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή, με το ιππικό του Αχμέτ μπέη των Γιαννιτσών στην οποία οι Τούρκοι ηττήθηκαν.

Η φήμη του έχει φτάσει μέχρι τη Θεσσαλονίκη, όπου οι Θεσσαλονικείς περιμένουν να τον υποδεχτούν ως απελευθερωτή. Τότε του προσάπτεται και το προσωνύμιο καπετάν Χάψας, με την έννοια ότι "έχαφτε" τους Τούρκους. Τα νέα όμως από το μέτωπο του Εμμανουήλ Παπά δεν είναι καλά, καθώς ο τελευταίος αναγκάζεται σε οπισθοχώρηση μετά τις μάχες της Ρεντίνας και της Απολλωνίας με τις υπέρτερες και καλύτερα οπλισμένες Οθωμανικές δυνάμεις από τη Δράμα και την Κωνσταντινούπολη.  Ο Εμμανουήλ Παπάς με μόνο 200 αγωνιστές μέσω Πολυγύρου σπεύδει να ενωθεί με το σώμα του Χάψα. Τελικά οι επαναστάτες του Χάψα οπισθοχωρούν από τη Θέρμη στα Βασιλικά, όπου ενώνονται με τους 200 αγωνιστές του Εμμανουήλ Παπά.

   Ο Εμπού Λουμπούτ πασάς της Θεσσαλονίκης έχει συγκεντρώσει πλέον 35.000 τακτικό στρατό και σπεύδει να αναμετρηθεί με τους επαναστάτες στα Βασιλικά. Ο καπετάν Χάψας επέλεξε ως σημείο μάχης τη στενωπό της κοιλάδας του Ανθεμούντα, κοντά στο μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας. Η μάχη που διεξάγεται είναι άνιση και ο καπετάν Χάψας διαβλέπει τον κίνδυνο πανωλεθρίας, καθώς οι Οθωμανοί προβαίνουν σε σφαγές αμάχων στα Βασιλικά. Τότε, αποφασίζεται, με υπόδειξη του Βασιλικιώτη προύχοντα Γεωργίου Κοτζιά, η οχύρωση εντός του μοναστηριού της Αγίας Αναστασίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι Οθωμανοί. Στις διαπραγματεύσεις του Εμμανουήλ Παπά με τους μοναχούς, συμφωνείται τελικά η είσοδος μόνο των αμάχων και των γυναικοπαίδων από τα Βασιλικά και τη Γαλάτιστα. Έτσι, ο καπετάν Χάψας αποφασίζει να μείνει στο πεδίο της μάχης με 63 μαχητές, ενώ ο Εμμανουήλ Παπάς με το υπόλοιπο στράτευμα να συνοδέψει τα γυναικόπαιδα στη μονή.

Η αυτοθυσία και ο ηρωισμός του καπετάν Στάμου Χάψα και των συναγωνιστών του ήταν συγκινητική, καθώς αγωνίστηκε μέχρις εσχάτων ,ώστε να εξασφαλίσει τη σωτηρία των αμάχων. Στο πεδίο της μάχης, στις 10 Ιουνίου 1821, έξω από τα Βασιλικά,,κάτω απο το μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας ,στους προποδες του βουνού Βουζιαρη  σε σφοδρή μάχη σκοτωθηκαν και οι 64 (οι περισσότεροι από τη Συκιά) . Σήμερα το σημείο αυτό ονομάζεται "Κομμένοι" ή "Συκιωτούδια" και έχει κατασκευαστεί από το 1997 μνημείο της θυσίας. Στη μαρμάρινη πλάκα αναγράφει:

ΤΟ ΜΑΚΕΔΝΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΕΝΟΣ ΠΡΟΜΑΧΕΙ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΩΝ.

   Η τελευταία αναφορά για τον Χάψα είναι ότι τον είδαν να ορμάει με το σπαθί στο χέρι και ένα μαχαίρι στα δόντια, στον κύριο όγκο του τουρκικού στρατεύματος. Τον ακολούθησαν οι Βαβδινοί οπλαρχηγοί Παύλος Χαλάτης, Θεολόγος Τουρλάκης και Αυγερινός Καραγιάννης.

Η ΠΡΩΤΗ ΚΤΗΤΩΡ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ, ΘΕΟΦΑΝΩ,
ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΗΣ ΔΥΝΑΣΤΕΙΑΣ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ
ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΓΙΑ
ΠΟΥ ΤΙΜΑΤΑΙ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ

ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ

.

  Δυστυχώς και το μοναστήρι της  Αγιας Αναστασίας που μεχρι τότε άκμαζε ,δεν γλίτωσε απο την οργή των Τούρκων.Το έκαψαν και λεηλάτησαν τους θησαυρούς του .Εκτοτε δεν μπόρεσε να ανακαμψει. 

                  

               ΑΙΤΙΑ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ.

1.Πολεμική απειρία επαναστατών 

2.Έλλειψη συντονισμού και οργάνωσης

3.Έλλειψη εξοπλισμού 

4.Η θέση και η μορφολογία του εδάφους της Χαλκιδικής οχι μονο δεν ευννοουσε την δημιουργία αντάρτικων σωμάτων, αλλα και κάθε επαναστατικό κίνημα μπορούσε εύκολα να κατασταλεί, λογω γειτνίασης με την Θεσσαλονικη  που αποτελούσε μεγάλο στρατιωτικό κέντρο.

                       Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

 Δημιούργησε σοβαρά προβληματα στην Υψηλη Πυλη που υποχρεωθηκε να διαθεσει στρατιωτικές δυναμεις που προορίζονταν για τη Νοτια Ελλάδα.Αυτο την απασχόλησε για 6 και πλεον μήνες. Ετσι δόθηκε  χρόνος να εδραιωθεί ο αγώνας στην Ρούμελη και στο Μοριά.

                      ΥΠΕΡΤΑΤΗ ΘΥΣΙΑ

   Αληθινά αξιοθαύμαστη η αυτυθυσία του Χάψα και των παλικαριων του, εφάμιλλη του Διάκου στην Αλαμάνα, του Παπαφλέσσα στο Μανιάκι και του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες. Κι αν ο σκληρός νόμος της Σπάρτης δεν επέτρεπε την εγκατάλειψη της μάχης, γιατί τρίτη λύση δε χωρούσε: << ή ταν ή επι τας>>, τα παλικάρια του καπετάν Χάψα μπορούσαν εύκολα να διαφύγουν και να σωθούν. Κανένας νόμος δεν τους απαγόρευε να φύγουν, καμίας πατρίδας, αφου δεν υπήρχε πατρίδα. Δεν έφυγαν όμως .Εμειναν, αγωνίστηκαν, θυσιάστηκαν ανταλλασσοντας το θάνατό τους με την σωτηρία των άλλων.

  Στο ίδιο σημείο 84 χρόνια μετά, θα δοθεί αλλη μια μάχη, στα πλαισια του Μακ

εδονικού Αγώνα, απο την ομάδα του κρητικού ήρωα, ΙΩΑΝΝΗ ΝΤΑΦΩΤΗ. 

ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ-ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΣ-ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ :ΙΩΑΝΝΗΣ ΝΤΑΦΩΤΗΣ

  Ο μεγάλος αυτός ήρωας με τα  κατορθώματά του, ως Διοικητής του Τάγματος των Επιλεκτων Κρητών, στην Επανάσταση του 1896, εκτός των άλλων ανδραγαθημάτων του κατέστησε τις Αρχάνες, με τους συμπολεμιστές του, ως την πρώτη ελεύθερη πόλη της Κρήτης και συνέβαλε έτσι καθοριστικά στην αυτονομία της, το 1898 και στην Ένωσή της, το 1913 με την μητέρα Ελλάδα. 

  Με την έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα ως γνήσιος πατριώτης αγωνιστής, ο Ιωάννης Νταφώτης οργανώνει Σώμα από ογδόντα ατρόμητους Κρήτες εθελοντές. Με την οικονομική βοήθεια των ομογενών της Αιγύπτου αγοράζει εξοπλισμό της με σκοπό να εφοδιάσει τους Έλληνες Κεντρικής Μακεδονίας, που κανένας ως τότε Μακεδονομάχος δεν είχε τολμήσει να τους πλησιάσει και να τους εξοπλίσει στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τους Βουλγάρους κομιτατζήδες, αλλά και τη σκληρή τουρκική διοίκηση. 

   Με την έγκριση της τότε ελληνικής κυβέρνησης και την υποστήριξη του Μακεδονικού Κομιτάτου εκπαιδεύει στη Βουλιαγμένη το Σώμα των 80 ανδρών, από το Φεβρουάριο ως τον Απρίλιο του 1905. 

  Τη Μεγάλη Πέμπτη 14 Απριλίου 1905 αναχωρούν με ατμόπλοιο για τη Χαλκιδική, αφού πρώτα τους καθησυχάζει το Προξενείο Θεσσαλονίκης για τους οδηγούς που θα τους έστελνε και θα τους περίμεναν προκειμένου να τους οδηγήσουν στη Νιγρίτα Σερρών. Τα λάθη όμως των ανθρώπων του Προξενείου δεν τους επέτρεψαν την απόβαση στα προκαθορισμένα παράλια στο μεσαίο πόδι Χαλκιδικής, και συγκεκριμένα στις παραλίες Συκιάς, Κουφού ή Τορώνης. Ο καπετάνιος του ατμόπλοιου Μελάς, αδελφός του Παύλου Μελά, με τον μηχανικό Κωνσταντίνο Νταφώτη, αδελφό του Ι. Νταφώτη, αναγκάστηκαν να προσαράξουν και να αποβιβάσουν το Σώμα σε ερημική βορειότερη περιοχή μεταξύ Στρατωνίου και Σταυρού του Στρυμονικού κόλπου, χωρίς κανένα όμως οδηγό να τους περιμένει. 

   Το αποτέλεσμα ήταν να περιπλανηθούν οι 80 Μακεδονομάχοι επί ημέρες νηστικοί και αποκαμωμένοι περιμένοντας τους οδηγούς, όπως είχε υποσχεθεί το Προξενείο. Αντί των οδηγών όμως, έπεσαν στην παγίδα της προδοσίας. Συνάντησαν  αγωγιάτες Βουλγάρους στην καταγωγή, που μιλούσαν ελληνικά και συστήθηκαν ομοεθνείς πατριώτες. Ο Νταφώτης, τους υποχρέωσε επί πληρωμή να μεταφέρουν με τα ζώα τους τα εφόδια βορειότερα στο σκοπό του προορισμού τους. Πρόδωσαν όμως αμέσως το Μακεδονικό Σώμα στην τουρκική διοίκηση, που τους ανέκοψε κατόπιν σφοδρής σύγκρουσης, στις 23 Απριλίου, στα Στεφανινά .

ΜΟΝΉ ΑΓΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ

Τ  ο πολυάριθμο Σώμα αναγκάστηκε έτσι να πάρει το δρόμο της επιστροφής και αφού μοίρασε πρώτα τον οπλισμό στους Έλληνες των χωριών γύρω από το όρος Χολομώντα της Χαλκιδικής κατασκήνωσε στους βράχους της Αγίας Αναστασίας μεταξύ των Βασιλικών και της Γαλάτιστας. Εκεί μετά από δεύτερη προδοσία διεξήχθη φοβερότερη μάχη, με σκοπό την εξόντωση του σώματος, που τόσο πανικό προκάλεσε στους Βουλγάρους και την τουρκική διοίκηση. Ο Νταφώτης με τα ηρωϊκά παλικάρια του σκόρπισαν το θάνατο στις συνεχώς επιτιθέμενες και ανανεούμενες τουρκικές εφεδρείες με τη χρήση των όπλων και εφαρμόζοντας πολεμικό σχέδιο σωτηρίας για τους υπόλοιπους συντρόφους κατάφερε να τους σώσει με απώλειες όμως 11 ανδρών. Στο μνημείο της θυσίας του Καπεταν Χάψα σώζεται το οστεοφυλακιο των ανδρών του αγωνιστή Νταφώτη που πολεμησαν για την ελευθερία της Μακεδονίας.

2 -5-1905

 Χωρίς  υπερβολή, ο Νταφώτης ήδη από το 1917 οραματίστηκε, πολύ νωρίς, πρωτοποριακά, τη λεγόμενη Κοινωνία των Εθνών και τον  Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, που προέκυψαν μετά τους δύο Παγκοσμίους Πολέμους. Ο καπετάν Νταφώτης δεν ήταν, συνεπώς, ένας πολεμοχαρής ή αιμοχαρής Τουρκοφάγος σφαγέας. Σαν ενας αλλος Ρηγας Φερραιος εχει, σαφώς, έντονα μέσα του την έννοια της πατρίδας για εθνική ελευθερία και εθνική ολοκλήρωση. Μέσα του, όμως, λόγω και της Παιδείας του, του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της κλασσικής αρχαιότητας, ενυπάρχουν υψηλά ιδανικά του ανθρωπισμού.

           

                                                     ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΥ

 

  Το πρώτο μνημείο που στήθηκε στην τοποθεσία σε αναμνηση της θρυλικής μάχης ηταν το 1960, από τους κατοίκους της κοινότητας Συκιάς Χαλκιδικης: Μια λιτή αναθηματική πλάκα. Ήδη από το 1940 ένας φωτισμένος δάσκαλος, ο Ανδρέας Ευαγγελίδης απο την Καστοριά, όταν διορίστηκε στο Γαλαρινό Χαλκιδικής, αναμόχλευσε την ιστορία του καπεταν Χάψα ,την οποία μέχρι τότε οι περισσότεροι είχαν ξεχάσει. Με πρωτοβουλία του κινητοποίησε τους αρμόδιους φορείς της ευρύτερης περιοχής με αποτέλεσμα,μετά από 20 χρόνια να στηθεί το πρώτο μνημείο.

   Στη συνέχεια, την δεκαετία του 1990 ο πανχαλκιδικός σύλλογος θεσσαλονικέων ‘’Αριστοτέλης’,’ ευαισθητοποιημένος σε θέματα ιστορίας, ανέλαβε την πρωτοβουλία να δημιουργηθεί ένα  μεγαλοπρεπές μνημείο, αντάξιο της θυσίας των γενναίων αγωνιστών. Το μνημείο ολοκληρώθηκε το 1997 και κόστισε 12.500.000 δρχ. Για να συγκεντρωθεί το ποσό αυτό συνέδραμαν σύλλογοι, σχολεία, δημοτικά διαμερίσματα, επαγγελματικά σωματεία, καθώς και οι ομογενείς μας στην Αμερική και στην Αυστραλία .Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν μάρμαρο, πέτρα, ορείχαλκος προήλθαν από  δωρεές εταιρειών της γύρω περιοχής. Τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν  δόθηκαν ως αμοιβή στον δημιουργό του έργου, στον γλύπτη και καθηγητή της Σχολης Καλών Τεχνών ,Γεώργιο Τσάρα.

            ΟΙ ΠΑΝΑΓΙΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΑΣ ΜΑΣ

      Με  το ξεριζωμό του 1922 οι πρόγονοί μας μετέφεραν στη νέα πατρίδα όλα τα ιερά κειμήλια και τις εικόνες των εκκλησιών τους.Αυτό αποτελεί δείγμα της βαθιάς πίστης τους και αγάπης προς τα θεία.  Θεωρούσαν μεγάλη ιεροσυλία να τα εγκαταλείψουν, γιατι δεν ήθελαν να βεβηλωθούν από τους Τούρκους, αλλά και γιατί επιθυμούσαν να τα έχουν συνοδοιπόρους στη νέα τους πατρίδα .
   Ηταν το πολυτιμότερο φορτίο τους!!

                         ΠΑΝΑΓΙΑ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ ΤΗΣ Ν.ΜΗΧΑΝΙΩΝΑΣ

  Γνωστή σε όλους η Παναγία Φανερωμένη η Μηχανιώτισσα ,η θαυματουργή ,η οποία βρίσκεται στον ομώνυμο ναό. Λιτή,καχεκτική,με πρόσωπο οβάλ σκουρόχρωμο,με ελαφρύ μειδιαμα, αποπνέει πόνο και γαλήνη ταυτόχρονα.Τυλιγμένη με κιτρινοκαφετί ύφασμα.,κρατά τον Υιό της  με το αριστερό της χέρι ,ενώ η δεξιά της παλάμη μένει ανοιχτή σα να ικετεύει. Ο Χριστός στην αγκαλιά της έχει αυστηρή μορφή με χαρακτηριστικά προσώπου που παραπέμπουν σε μεγαλύτερη απο την παιδική ηλικία.Φοράει εξωτερικά πορτοκαλί ένδυμα που καλύπτει την αριστερή πλευρά,ενώ εσωτερικά σκούρο καφετί που σβήνει σε χρυσές πτυχώσεις και καλύπτει τη δεξιά πλευρά.Θεωρείται έργο του Ευαγγελιστή Λουκά και υπάρχει ακόμη μια ολόιδια ,αλλα σε μικρότερο μέγεθος που φυλάσσεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο .Και οι δύο λέγονταν Φανερωμένες, γιατί ''φανερώθηκαν''εκ της θαλάσσης την περίοδο της Εικονομαχίας στην Κυζικινή Χερσόνησο.

Παναγία Φανερωμενη επικαλυμμενη με ασήμι

Οπως αναφέρει ο Ευαγγ. Μπόγκας στο βιβλίο του ''Η Μηχανιώνα της Κυζίκου'',η εικόνα σήμερα φέρει 18-20 οκάδες ασήμι και δε  δέχεται άλλο πρόσθετο ασημικό,ούτε νέο χρωμάτισμα πιάνει. Σύμφωνα με μαρτυρία του καπετάν γέρο Τσολάκη, το 1954 ''όταν θελησ να τη βαψ να, είδαν ότι δεν έπιανε η μπογιά''. Ο κόσμος τότε το ερμήνευσε αυτό ως σημάδι και δείγμα σεμνότητας της Παναγίας.

ΠΑΝΑΓΙΑ ΗΛΙΟΚΑΛΛΗ Η ΕΠΙΒΑΤΙΝΗ

Αγνωστη στους περισσότερους ίσως, παραμένει η Παναγία η Ηλιόκαλλη που βρίσκεται στο Ναό της Οσίας Παρασκευής στους Ν.Επιβάτες. Μεταφέρθηκε και αυτή το 1922 από τους Επιβατιανούς της Ανατολικής Θράκης.

Επιβατών ωσεί κλέος και προσφύγων το καύχημα,την Θαυματουργό Σου  εικόνα Ηλιόκαλλη

Δέσποινα αξίως γαρ τιμήσωμεν αεί και ύμνοις προσβοήσωμεν αυτη,

εν κινδύνοις διατήρησον ασινείς τους πίστει εκβοώντας Σοι...

[ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ ΗΛΙΟΚΑΛΛΗΣ)

Το κάλλος της εκστασιάζει τους πιστούς.Εκπέμπει φως ιλαρόν,παρά το σκουρόχρωμο του προσώπου της  .Φερει κατακόκκινο ένδυμα με έντονες πτυχώσεις και πλαισιώνεται με περίτεχνο φωτοστέφανο.Ο μικρός Χριστός,επισης στεφανωμένος, βρίσκεται στην αριστερή αγκάλη της μητέρας του. Φοράει εξωτερικά χρυσαφί ένδυμα που σκεπάζει την αριστερή πλευρά , ενώ εσωτερικά ανοιχτό πράσινο ένδυμα που σκεπάζει τη δεξιά του πλευρά. Η δεξιά παλάμη της Παναγίας ανοιχτή( και εδώ) σε στάση ικετευτική. Η εικόνα πλαισιώνεται δεξιά και αριστερά από τις μορφές δύο αγγέλων.  Χαρακτηριστικό είναι το ράγισμα που διαπερνά τη δεξιά πλευρά  της Ηλιόκαλλης ,με τις όποιες συμβολικές διαστάσεις μπορούμε να  αποδώσουμε σ αυτό. Βασανισμένη,πονεμένη,με ραγισμένη την καρδιά ,πήρε και Αυτή, όπως τόσες άλλες Παναγίες το δρόμο του ξεριζωμού.

Ο δημιουργός της παραμένει μεχρι τώρα άγνωστος. Το μόνο που έχει σωθεί απο προφορικές μαρτυρίες είναι ότι  ξεβράστηκε στη θάλασσα της Προποντίδας ,στους Επιβάτες Ανατολικής Θράκης . Ήδη τον 17ο αι  είχε δοθεί για συντήρηση.  Δεν αποκλείεται  λοιπόν, να είναι και αυτή μία απο τις πολλές εικόνες που ο ευσεβής λαός τις έριξε στη θάλασσα για να μην γίνουν  θύματα της Εικονομαχίας και του καταστροφικού μένους των εικονομάχων.

  Το θαυμαστό της εικόνας αυτής είναι το εξής:  ενώ το όνομά της βρίσκεται σε κεντρικό σημείο γραμμένο, κανένας δεν το είχε προσέξει μέχρι το 2001. Μέχρι τότε, την αποκαλούσαν   Παναγία Μυρτιδιώτισσα  -  λειτουργούσαν κιόλας στη χάρη Της κάθε χρόνο, στις 24 Σεπτεμβρίου . Μόλις το 2001  ''φανερώθηκε'' από μία πιστή, η οποία έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και πρόσεξε  την επιγραφή που υπάρχει στη δεξιά πλευρά της   . Τότε ''αποκαλύφθηκε''  το όνομά της στο σεβαστό κοινό.
.
   Πολλά τα κοινά που ενώνουν τις δύο εικόνες. Από όποια πλευρά κι αν τις μελετήσουμε ιστορική, θεολογική,καλλιτεχνική,  παρουσιάζουν τεράστια αξία.  Είναι εικόνες της θάλασσας της Προποντίδας,  εικόνες της προσφυγιάς.
.Οι δικές μας Παναγίες ,οι Παναγίες του Θερμαϊκού και όλης της Ρωμιοσύνης.

                       ΔΙΑΛΟΓΟΣ     ΞΕΡΞΗ - ΔΗΜΑΡΑΤΟΥ       (ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ)

                      Η ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ ΤΟΥ ΞΕΡΞΗ ΚΑΙ Η ΑΡΕΤΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

     Ο διάλογος του Ξερξη με το.Δημαρατο θεωρείται ενα απο τα σημαντικότερα σημεια του εργου του Ηροδότου,γιατι απο εδω φαίνονται τα χαρακτηριστικα των δύο διαφορετικών κόσμων  (ασιατικου-ελληνικού).  Οι εννοιες της ελευθερίας και της ανδρείας αντιπαραβάλλονται με τους όρους του δυνάστη και του δεσποτισμού.  Επίσης γίνεται αντιπαράθεση ανάμεσα στη διαφορά της υποχρεωτικής υπακοής στο νόμο και του εξαναγκασμού στο  δυνάστη.


  Ο Ξέρξης,γιος και διάδοχος του Πέρση βασιλιά Δαρείου,συνεχίζοντας την επεκτατική πολιτική του πατέρα του,αποφασίζει να καταλάβει την Ελλάδα και να εκδικηθεί για την ήττα στο Μαραθώνα.Τα σχέδια του είναι να ενώσει με γέφυρα τις ακτές του Ελλησπόντου ,να προελάσει στην Ευρώπη ,να παραδώσει στις φλόγες την Αθήνα και να υποδουλώσει την Πελοπόννησο.''Τότε θα κάνουμε την Περσία να συνορεύει με τον Ουρανό του Δια'',υποστηρίζει.
  Ο θειος του Αρτάβανος προσπαθεί να τον αποτρέψει από την ύβρη,τονίζοντας ότι ''το θείο είναι φθονερό'',και δεν ανέχεται την αλαζονεία και την υπερηφάνεια στους ανθρώπους .
  Αποφασισμένος ο Ξέρξης ,μετά απο ετοιμασίες 4 χρόνων,ξεκινά για τη μεγαλύτερη εκστρατεία που έγινε ποτέ. Κοντά στις εκβολές του 'Εβρου,στον Δορίσκο της Θράκης, γίνεται η καταμέτρηση του στρατού-περιπου 1.700.000 άνδρες-και η επιθεώρηση-στρατου και στόλου--απο τον αλαζονικό Ξέρξη. Δεν μπορουσε ποτέ να φανταστεί ότι σε λίγους μήνες θα έπαιρνε ταπεινωμένος το δρόμο της επιστροφής.

  Τότε κάλεσε το Δημάρατο,τον εκθρονισμένο βασιλιά της Σπάρτης που είχε καταφύγει στην αυλή του και είχε γίνει σύμβουλός του και του έκανε την εξής ερώτηση:''Δημάρατε,εσύ που είσαι Ελληνας και μάλιστα από την πιο ισχυρή στρατιωτικά πόλη,πιστευεις ότι θα τολμήσουν οι Ελληνες να μου αντισταθούν; Γιατί ακόμα και αν ενώσουν όλοι μαζί τις δυνάμεις τους,δε θα μπορεσουν να με αντιμετωπισουν,αφού δεν είναι μονοιασμένοι''. Ο Δημάρατος διστακτικά απάντησε:''Βασιλιά μου,να σου πω την αλήθεια ή λόγια που θα σου δώσουν χαρά όταν ακουσεις;'' Και ο βασιλιας τον ενθάρρυνε να πει την αλήθεια.. Ο Δημάρατος ξεθαρρεμένος απάντησε:''Βασιλιά μου,η Ελλαδα παλαιόθεν και ως τώρα, ζει συντροφιά με την Πενία,αλλά εφοδιαστηκε με την αρετή που κερδήθηκε με τη σοφία και τον κυρίαρχο νόμο.Για όλους τους Ελληνες έχω να πω επαινετικά λόγια,αλλα ειδικά για τους Σπαρτιάτες,ξέρω πολυ καλα ότι δεν υπαρχει περίπτωση ποέ να δεχτούν τις προτάσεις σου που αποσκοπούν στην υποδόυλωση της Ελλάδας''.
 Ο Ξερξης, ακούγοντας αυτά γέλασε και είπε:''Τι λόγια είναι αυτά που λές,Δημάρατε;  Αναλογούμε πάνω από 1000 στον καθένα τους''.

Σπαρτιάτης πολεμιστής: το Λ στην ασπίδα σημαινει Λακεδαιμόνιος.Με το κόκκινο χρώμα του χιτώνα δεν έβλεπαν οι εχθροί το αίμα σε περίπτωση τραυματισμού.

 Τότε ο Δημάρατος αποκρίθηκε:''Βασιλιά μου,.ηξερα απο την αρχή,ότι με τη γλώσσα της αλήθειας δε θα σε ευχαριστούσα.Εσύ όμως με ανάγκασες να σου εκθέσω την σπαρτιατική πραγματικότητα. Πολεμώντας ένας προς ενα οι Λακεδαιμόνιοι δεν είναι κατώτεροι απο οποιονδήποτε πολεμιστή,πολεμώντας όμως όλοι μαζί είναι οι πιο αντρειωμένοι του κόσμου. Γιατί είναι βέβαια ελεύθεροι,όμως η ελευθερία τους δεν είναι απόλυτη. Πανω τους στέκεται δυνάστης ο νόμος ,που τον τρέμουν όλοι,πολυ περισσότερο απο ότι οι δικοί σου εσένα.Ο νόμος αυτός τους δίνει πάντα την ίδια προσταγή:τους απαγορεύει να υποχωρούν στη μάχη μπροστά σε πλήθος,όσο μεγάλο κι αν είναι αυτό και επιβάλλει να μένουν στις γραμμες τους ,ζητώντας ή τη νίκη ή το θάνατο(ή ταν ή επί τας).''
  Ο Ξέρξης έβαλε τα γέλια ,αγνοώντας ότι περιγελούσε τη μοίρα του.!!

                6η Απριλίου  : η ημερομηνία με βαριές απώλειες για τον ελληνισμό

Πολλές ατυχείς συγκυρίες  για τον ελληνισμό συνέβησαν την 6η Απριλίου.

6 Απριλίου 1326 :Πολιορκία της Προύσας από τους Οθωμανούς

   

Επί Ανδρόνικου Β’, στις 6 Απριλίου του 1326, η ιστορική πόλη της Βιθυνίας έπεσε στα χέρια του γιου του Οσμάν, του Ορχάν, ο οποίος την κατέστησε πρωτεύουσα του Οθωμανικού κράτους. Οι φήμες έλεγαν ότι η μάνα του Ορχάν ήταν χριστιανή και έχτισε κοντά στην Προύσα ένα μοναστήρι, που το ονόμασαν Ορχάνιε. Στο μοναστήρι αυτό υπήρχε ένα τεράστιο καμπαναριό και, όταν χτυπούσε κάθε Παρασκευή, ερχόταν εδώ ο Ορχάν, για προσευχηθεί.

Όταν κατακτήθηκε η Κωνσταντινούπολη, η Προύσα έπαψε να είναι η πρωτεύουσα του Οθωμανικού κράτους, διατήρησε όμως τον ιερό της χαρακτήρα, εξαιτίας των μεγαλοπρεπών τεμένων και μαυσωλείων πολλών ηγεμόνων και μαχητών.

  6 Απριλιου  1453:  Ξεκινά η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης

Στις 6 Απριλίου του 1453, ανήμερα Πάσχα εκείνης της χρονιάς, άρχισε η κοσμογονική πολιορκία της βασιλεύουσας Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς Τούρκους του σουλτάνου Μωάμεθ Β'.Η τελική άλωση της βασιλεύουσας Πόλης έμελλε να αλλάξει για πάντα την παγκόσμια Ιστορία από τότε μέχρι σήμερα. Το κέντρο βάρος της ανθρωπότητας θα μεταφερθεί μόνιμα πλέον από την Ανατολή στη Δύση.

6 Απριλίου 1914 :Το μαυρο Πάσχα των Ελλήνων της Θράκης




H 6η Aπριλίου του 1914 ήταν η ημέρα που οι Nεότουρκοι επέλεξαν για να εκδιώξουν τους Έλληνες πολλών χωριών της επαρχίας Aρκαδιουπόλεως και της Bιζύης, αλλά και άλλων θρακικών περιοχών. Ήταν Kυριακή του Πάσχα, αυτού που στη μνήμη των Θρακιωτών έμεινε ως «το Mαύρο Πάσχα»
. H 6η Aπριλίου σηματοδότησε την απαρχή των συστηματικών διώξεων σε βάρος του Θρακικού Eλληνισμού από τους Tούρκους .Η γενοκτονική συμπεριφορά των Νεοτούρκων ήταν αποτέλεσμα ενός σατανικά οργανωμένου και μεθοδικά μελετημένου σχεδίου, όπως προκύπτει από τα τουρκικά αρχεία: Με βίαια μέσα, με εμπορικό αποκλεισμό, με βαριά φορολογία, λεηλασίες περιουσιών, τρομοκρατικές και δολοφονικές επιθέσεις, υποχρεωτικής στράτευσης, ατιμώσεις, ομαδικές σφαγές, εκτοπισμούς καταναγκαστική εργασία (τάγματα εργασίας) εξανάγκασαν τους Θρακιώτες να εγκαταλείψουν την Αν. Θράκη. Έτσι την περίοδο 1913 – 1917, 232.000 Θρακιώτες εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πανάρχαιες πατρογονικές εστίες και να καταφύγουν στην ελεύθερη Ελλάδα και σε χώρες του εξωτερικού.

   Άλλοι 96.000 οδηγήθηκαν στην Μ. Ασία σε καταναγκαστικά έργα. Χωριά ολόκληρα μετακινήθηκαν σε άλλες περιοχές της Θράκης για να εγκαταστήσουν σ’ αυτά οι Νεότουρκοι πρόσφυγες Μωαμεθανούς από τη Βοσνία.
   Από τους 96.000 εκτοπισθέντες στη Μικρασία επέστρεψαν στις εστίες τους, ζωντανά φαντάσματα, με τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου πολέμου μόνο 50.000. Οι 46.000 Ανατολικοθρακιώτες πέθαναν στη Μ. Ασία από τις αγγαρείες, τις ασθένειες, τον υποσιτισμό και τις κακουχίες. Αν λάβουμε υπόψη ότι η Αν. Θράκη το 1910 αριθμούσε 360.000 – 370.000 Έλληνες, εύκολα βγαίνει το συμπέρασμα ότι στην περιοχή της Αν. Θράκης παρέμειναν μέσα στην ερημωμένη – ερειπωμένη Ελληνική γη μόνο 30.000 – 40.000 Έλληνες, οι περισσότεροι γέροι, ανήμποροι και απροστάτευτοι. Κορύφωση των διωγμών σε βάρος του Ελληνικού στοιχείου υπήρξε το Μαύρο Πάσχα του 1914 (6η Απριλίου).

Τότε αναγκάστηκε το Οικουμενικό Πατριαρχείο (μοναδικός προστάτης του Ελληνισμού), να κλείσει τα σχολεία και τις εκκλησίες, να κηρύξει γενικό πένθος και την Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία εν διωγμώ και να υψώσει φωνή έντονης διαμαρτυρίας προς την υψηλή Πύλη και τις πρεσβευτικές αρχές των Μεγάλων Δυνάμεων.

Λεπτομέρειες για τη Γενοκτονία αυτή του Θρακικού Ελληνισμού μας δίνουν οι εκθέσεις προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο των κατά τόπους Μητροπολιτών, καθώς και το βιβλίο με τίτλο: «Μαύρη βίβλος» που εξέδωσε το Πατριαρχείο το 1919.

Τις απαρχές βέβαια των διωγμών του Θρακικού Ελληνισμού τις βρίσκουμε στο χώρο της Βορ. Θράκης (Ανατ. Ρωμυλίας) το 1906. Τότε που οι Βούλγαροι με την εθνικιστική τους μανία οργάνωσαν τις σφαγές και τις διώξεις στην Αγχίαλο και σε άλλες πόλεις σε βάρος του ελληνικού στοιχείου που εξανάγκασαν πολλούς Έλληνες να καταφύγουν στην τουρκοκρατούμενη Ανατολική και Δυτική Θράκη και οι περισσότεροι στην ελεύθερη Ελλάδα.

6 Απριλιου 1941 :Εισβολή Γερμανών στην Ελλάδα

Μετά τό έπος των Ελλήνων στρατιωτών απέναντι τις στρατιωτικές δυνάμεις τις φασιστικής Ιταλίας και την πλήρη εξόντωση της ιταλικής απειλής, οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις βρέθηκαν αντιμέτωπες με έναν ακόμα μεγαλύτερο και πιο καταστροφικό εχθρό, τη ναζιστική γερμανική πολεμική μηχανή.

Σαν σήμερα, στις 6 Απριλίου του 1941, οι Γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις θα ξεκινήσουν  την επίθεσή τους κατά των ηρωϊκών ελληνικών δυνάμεων, που θα έμενε στην ιστορία και θα γινόταν αντικείμενο θαυμασμού από εχθρούς και συμμάχους  Ο Κορυζής είπε το δεύτερο ΟΧΙ, αυτή τη φορά στην ιταμή ναζιστική πρόκληση.  Η γερμανική επίθεση κατά της Ελλάδας αποτελεί συνέχεια του ελληνοϊταλικού πολέμου, που ξεκίνησε την 28η Οκτωβρίου 1940 με την ιταλική επίθεση στα ελληνοαλβανικά σύνορα.

Η γερμανική επίθεση είχε την κωδική ονομασία Μαρίτα . Στόχος του γερμανού δικτάτορα ήταν η βοήθεια προς τον σύμμαχό του Μουσολίνι που ήταν στριμωγμένος από τους Έλληνες στην Αλβανία και η εξασφάλιση των νώτων του ενόψει της επικείμενης επίθεσής του στη Ρωσία (Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα). 

Το σχέδιο Μαρίτα δεν αφορούσε μόνο την Ελλάδα, αλλά και τη Γιουγκοσλαβία, τις μόνες χώρες των Βαλκανίων, μαζί με την Τουρκία, που δεν είχαν συμμαχήσει με τον Άξονα.
Η χώρα μας παρέταξε 70.000 άνδρες στα οχυρά των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, με επικεφαλής τον υποστράτηγο Κωνσταντίνο Μπακόπουλο, καθώς ο κύριος όγκος του ελληνικού στρατού μαχόταν τους Ιταλούς στην Αλβανία. Ταυτόχρονα, γερμανικά αεροσκάφη βομβάρδισαν τον Πειραιά και τις ακτές έως τον Ναύσταθμο της Σαλαμίνας, προκαλώντας ανθρώπινα θύματα και τεράστιες ζημιές.

Η λεγόμενη Γραμμή Μεταξά είναι ένα φιλόδοξο οχυρωματικό έργο, στα πρότυπα της Γραμμής Μαζινό, που είχε κατασκευαστεί με πρωτοβουλία του δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά, ως ασπίδα αποτροπής του βουλγαρικού κινδύνου. 

Μεγάλο θαυμασμό και έκπληξη είχαν προκάλεσε στους Γερμανούς επιδρομείς οι κρυφές έξοδοι, χωρίς όμοιες σε άλλη οχύρωση, το σχετικά χαμηλό κόστος και το μικρό διάστημα κατασκευής. Οι υπερασπιστές των Οχυρών (Νυμφαία, Εχίνος, Λίσε, Ιστίμπεη, Περιθώρι, Ρούπελ, .) αμύνθηκαν σθεναρά για τρεις ημέρες στις αλλεπάλληλες επιθέσεις των υπέρτερων γερμανικών δυνάμεων. 

    Κάμφθηκαν μόνο όταν οι τεθωρακισμένες γερμανικές μεραρχίες, μετά την αστραπιαία κατάρρευση του νότιου Γιουγκοσλαβικού μετώπου, εισέδυσαν στα Σκόπια, (εφόσον οι βορειοι γείτονές μας γρήγορα παραδόθηκαν)  και από την κοιλάδα του Αξιού πέρασαν τα ελληνογιουγκοσλαβικά σύνορα στις 8 Απριλίου, . 
Τα μεσάνυχτα της ίδιας μέρας τα γερμανικά στρατεύματα εισήλθαν  στη Θεσσαλονίκη και την  κατέλαβαν .

Οι υπερασπιστές της Γραμμής Μεταξά, περικυκλωμένοι πλέον, έλαβαν εντολή από τον αρχιστράτηγο Παπάγο να συνθηκολογήσουν (9 Απριλίου).  Τον ηρωισμό τους αναγνώρισαν ακόμη και οι αντίπαλοί τους, με εκδηλώσεις θαυμασμού και τιμητικά αγήματα για τους αιχμάλωτους έλληνες μαχητές. 

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗΣ ΣΕΡΒΙΑΣ: 

ΤΟ ΑΔΟΞΟ ΤΕΛΟΣ ΜΙΑΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ

Όταν στις 12 Απριλίου 1820 ανέλαβε την ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, έφυγε από την Πετρούπολη για την Οδησσό. 

Φτάνοντας στην Οδησσό, ασχολήθηκε με τη στρατηγική της επανάστασης, καταστρώνοντας το «Σχέδιον Γενικόν» μαζί με τον Γεώργιο Λεβέντη και τον Γρηγόριο Δικαίο (Παπαφλέσσα).

Πρώτο και ουσιαστικό άρθρο του σχεδίου ήταν να κινητοποιηθεί η Σερβία.

Η εξασφάλιση συμμάχων ήταν απαραίτητη. Προς τούτο έπρεπε να σταλεί «ανήρ με λόγον και φρόνησιν, διά να κατορθώση όσον τάχος τα αφορώντα προς ανεξαρτησίαν εκείνων και βοήθειαν ημών».

Με άλλα λόγια, να πείσει τους Σέρβους ότι τα ελληνικά και σερβικά συμφέροντα ταυτίζονταν. Ο κοινός εχθρός απαιτούσε σύμπνοια και συνεργασία μεταξύ των δύο εθνών.

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ήταν βέβαιος ότι οι Σέρβοι δεν μπορούσαν να απορρίψουν μια τέτοια ευκαιρία.

Η προσπάθεια να κινητοποιηθεί η Σερβία είχε γίνει και πριν από την ανάληψη της αρχηγίας από τον πρίγκιπα Υψηλάντη (1820). Ηταν το έτος 1817.

Πρωταγωνιστής από τη μεριά των Ελλήνων ήταν ο Λεβέντης, σπουδαίο μέλος της Φιλικής.

Από τη σερβική πλευρά ο τρομερός Καραγεώργης Πέτροβιτς, αρχηγός της σερβικής επανάστασης του 1804, ο οποίος ζούσε εξόριστος στη Βεσσαραβία (έδαφος της Ρωσίας).

Σύνδεσμος μεταξύ των δύο, ο έντιμος και γενναίος Φιλικός Γεωργάκης Ολύμπιος.

Οι συζητήσεις κατέληξαν στο να βοηθήσει η Εταιρεία με τρόπο πρακτικό αλλά και οικονομικό -με 50.000 γρόσια- τη διέλευση του θρυλικού Σέρβου επαναστάτη από τη Μολδαβία και τη Βλαχία προς τη Σερβία.

Μια σκοτεινή νύχτα του Μαΐου 1817, ο στρατηγός Καραγεώργης περνά τον Προύθο και βρίσκει κατάλυμα στο αγρόκτημα της οικογένειας Υψηλάντη στο Ιάσιο.

Εκεί και ενώπιον του Λεβέντη, ο Γεωργάκης Ολύμπιος κατήχησε τον Σέρβο ηγέτη  στη Φιλική Εταιρεία.

Ο Σέρβος είχε τέτοιο πελώριο ανάστημα, ώστε σε όρθια θέση το γόνατό του έφτανε στο μέτωπο του καθισμένου στην καρέκλα Λεβέντη!

ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗΣ ΣΕΡΒΙΑΣ       ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΟΣ

Ο Καραγεώργης ορκίστηκε αιώνια φιλία προς το ελληνικό έθνος και αιώνιο μίσος κατά του κοινού εχθρού.

Ηταν δε αποφασισμένος, μόλις πατήσει το πόδι του στη Σερβία, να αναλάβει την εξουσία του τόπου και να ξεκινήσει τις εχθροπραξίες ακολουθούμενος από το πλήθος των υποστηρικτών του.

Μεγάλη ήταν η πιθανότητα, για να αποφύγει η Υψηλή Πύλη μια νέα επανάσταση στη Σερβία, να προτείνει στον Καραγιώργη την ηγεμονία της χώρας του.

Αυτός θα τη δεχόταν και θα έδειχνε απόλυτη αφοσίωση προς αυτήν. Ταυτόχρονα θα βρισκόταν σε συνεννόηση με τους Φιλικούς, ώστε τη δεδομένη στιγμή να εκραγεί η επανάσταση ταυτόχρονα σε Σερβία και Πελοπόννησο.

Εάν πάλι οι Τούρκοι τού κήρυτταν τον πόλεμο, θα επισπευδόταν η επανάσταση στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία πιέζοντας ασφυκτικά τους Τούρκους.

Μ' αυτά και μ' αυτά, ο Λεβέντης κατέβαλε στο Σέρβο γραμματέα Ναούμ το ποσό των 4.000 ολλανδικών φλορινίων για τις πρώτες ανάγκες του εγχειρήματος.

Φίλησε σταυρωτά τον Καραγεώργη  του ευχήθηκε καλή επιτυχία και αναχώρησε.

Το εγχείρημα να φτάσει ο Καραγεώργης στη Σερβία δεν ήταν εύκολο, πλην όμως οργανώθηκε έξυπνα.

Πρόβλημα ήταν το γιγαντιαίο ανάστημα του Καραγεώργη! Αποφασίστηκε τότε να προσποιηθεί τον άρρωστο και να παραμείνει ξαπλωμένος μέσα στην άμαξα καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού.

Με ψεύτικα ονόματα κατάφεραν να διασχίσουν τα αυστριακά εδάφη και να φτάσουν στα σύνορα με τη Σερβία.

Εκεί, ο αγαθός και απλοϊκός στρατηγός κατέλυσε στο σπίτι του αδελφικού του φίλου, Βόιτσα, βέβαιος ότι έχαιρε αμέριστης προστασίας.

Αλλά ο Βόιτσα, κατ’ εντολήν του άλλου Σέρβου ηγέτη, Μίλος Ομπρένοβιτς, μεγάλου κτηνοτρόφου με τεράστια πλούτη και θανάσιμου εχθρού του Καραγεώργη, τον δολοφόνησε εν ψυχρώ.

Ο θάνατός του προκάλεσε βαθύτατη θλίψη σε όλη τη Βαλκανική.

Με το στυγερό αυτό ανοσιούργημα η μεν Σερβία έχασε το πιο στέρεο στήριγμά της, οι δε Ελληνες τον ισχυρότερο σύμμαχό τους.

Αλλά το ατυχέστατο αυτό γεγονός δεν σταμάτησε τις διπλωματικές προσπάθειες των Φιλικών να πείσουν τη Σερβία να επαναστατήσει.

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, αρχηγός πλέον της μυστικής εταιρείας, συνέχισε τις διπλωματικές προσπάθειες προσέγγισης του καινούργιου αρχηγού των Σέρβων, Μίλος Ομπρένοβιτς.

Η αποστολή ανατέθηκε στους Περραιβό, Γεωργάκη Ολύμπιο, Σάββα Φωκιανό Καμινάρη και Φαρμάκη.

Ο Γεωργάκης, παρ’ όλο τον πόνο που του προκάλεσε η δολοφονία του αδελφοποιτού του, ήρθε σε επαφή με τον Μίλος, τον άνθρωπο που υπήρξε ο ηθικός αυτουργός της στυγερής δολοφονίας.

Αλλά το συμφέρον των Ελλήνων έστεκε, για τον σεμνό αυτό αγωνιστή, πάνω απ’ όλα.

Ιδού τι έγραφε στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, στέλνοντάς του ταυτόχρονα και τα γράμματα του Ομπρένοβιτς:

«Σεβαστέ μου εκλαμπρότατε αυθέντα, Ιδού οπού σου στέλνω τα γράμματα του Ηγεμόνος των Σέρβων, διά να πληροφορηθείς εξ αυτών. Αληθινά εχθρός μου ήτον πρώτα, όμως τι να κάμω! Ο Μαύρος (δηλ. ο Καρά-Γεώργης) εχάθη, άρα χρειάζεται πάλιν να ενεργήσωμεν, διά να εμβεί εις πράξιν (η κίνηση της Σερβίας), και ούτω ακολουθούμεν, διότι εις την υπόθεσίν μας χρειάζονται πολλαί συμμαχίαι από κάθε έθνος. Ου μόνον έχομεν χρείαν από κάθε έθνος, όπου είναι βαπτισμένοι, αλλά σχεδόν, αν ήταν δυνατόν και τούρκοι να έμπαιναν να ομολογήσουν…».

Οι διαπραγματεύσεις τελικά μεταξύ Υψηλάντη και Ομπρένοβιτς οδηγήθηκαν στη σύνταξη εγγράφου συνθήκης συμμαχίας που αποτέλεσε μνημείο στην ιστορία των ελληνοσερβικών σχέσεων.

Το κείμενο συντάχθηκε τον Δεκέμβριο του 1820 και υπογράφηκε από τον Υψηλάντη.

Τον Ιανουάριο 1821 στάλθηκε προς υπογραφή από τον Ομπρένοβιτς.

Κομιστής των σχετικών εγγράφων και επιστολών διορίστηκε ο ικανότατος εταιριστής Αριστείδης Παπάς. Αλλά η τύχη δεν βοήθησε.

Ο Ελληνας απεσταλμένος συνελήφθη από τους Τούρκους καθοδόν προς τη Σερβία και στραγγαλίστηκε κατά διαταγή του πασά του Βιντίν ή, κατά μία άλλη εκδοχή, αυτοκτόνησε πέφτοντας στον Δούναβη.

Το κείμενο της συνθήκης και οι επιστολές του Υψηλάντη περιήλθαν στα χέρια της Υψηλής Πύλης.

Ασχέτως  εάν ο Μίλος Ομπρένοβιτς θα υπέγραφε τη συνθήκη συμμαχίας, πράγμα ύψιστα αμφίβολο, πολλοί Σέρβοι αγωνιστές που είχαν μυηθεί στην Εταιρεία πολέμησαν στο πλευρό των Ελλήνων.

Οι διπλωματικές προσπάθειες τελικά του Υψηλάντη και των Φιλικών να προκαλέσουν ταυτόχρονα επανάσταση στη Σερβία απέτυχαν.

Οι Έλληνες έμειναν μετέωροι χωρίς συμμάχους. Ανεξάρτητα από τα λάθη –μοιραία ή όχι– του Αλέξανδρου Υψηλάντη, η προσπάθεια των Φιλικών αποτέλεσε μια καθαρή αυτοθυσία.

ΠΗΓΗ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ

             

          Η Οσία Παρασκευή και η ένδοξη  δυναστεία των Ασέν της Βουλγαρίας.

            Το Βέλικο Τύρνοβο είναι η ιστορική πρωτεύουσα του μεσαιωνικού κράτους ή αλλιώς της Δεύτερης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας.Χτισμένη δίπλα στους μαίανδρους του ποταμού Γιάντρα, απλώνεται πάνω σε τρεις λόφους:στον Τσάρεβετς,στην Τραπέζιτσα και την Σβέτα Γκόρα (που σημαινει στα ελληνικά Ιερό Βουνό,δηλ. Αγιο ¨Ορος).Στο λόφο του Τσαρεβετς υπάρχουν τα ανάκτορα των Βουλγάρων αυτοκρατόρων,το Πατριαρχείο, ο Πατριαρχικός Καθεδρικός ναός και άλλα διοικητικά κτίρια που περιβάλλονται απο μεγάλα τείχη.Κατά το μεσαίωνα η πόλη αποτέλεσε εστία Ευρωπαϊκου πολιτισμού ,ειδικά στον τομέα της αρχιτεκτονικής ,της ζωγραφικής και της φιλολογίας.

Ο ιστορικος λοφος του Τσαρεβετς

   

ο λοφος του Τσαρεβετς 

Ανυψωτική γέφυρα ένωνε το λοφο με την πόλη για λόγους προστασίας.

Το 1018 ο Βασίλειος Β της δυναστείας των Μακεδόνων νίκησε κατά κράτος το χάνο των Βουλγάρων στη μάχη του Δυρραχίου, υπέταξε τους Βούλγαρους στη Ρωμαϊκή κυριαρχία και ονομάστηκε Βουλγαροκτόνος. Για τα επόμενα 167 χρόνια οι Βούλγαροι δεν ενόχλησαν το Ρωμαϊκό κράτος, αλλά το 1185 οι Βλάχοι αδελφοί Πέτρος,Ιωάννης και Ιβάν Α Ασέν ζήτησαν απο τον Ισάακιο Β Αγγελο να τους παραχωρήσει επικράτεια.Ο Αυτοκράτορας τους απέπεμψε και αυτοί ,εκμεταλλευόμενοι τη δυσαρέσκεια των βουλγάρων για τους φόρος που πλήρωναν,εξεγέρθηκαν και ίδρυσαν το Β Βουλγαρικό κράτος ή βλαχο-βουλγαρικό.

Ο ναός των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων  στο Βέλικο Τύρνοβο

 

 Ανάμεσα στο λόφο του Τσαρεβετς και στο Γιάντρα ποταμό βρίσκεται ο ναός των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων .Εκεί μεταφέρθηκε το σκήνωμα της Οσίας Παρασκευής της Επιβατινής από το 1238 .Την περίοδο εκείνη βασιλεύει στη Βουλγαρία ο Ιβαν Ασέν ο Β  (1218-1241). Θεωρείται  ως ο μεγαλύτερος και ενδοξότερος τσάρος της δεύτερης αυτοκρατορίας της Βουλγαρίας, αυτός που έφερε το κράτος στην μεγαλύτερη του ακμή.Στην εποχή του η Βουλγαρία έγινε το ισχυρότερο κράτος στα Βαλκάνια.

Η Πύλη που οδηγεί στο λόφο του Τσαρεβετς


κατω

Ο αυτοκρατορικός ναός στο λοφο του Τσαρεβετς
εσωτερικα με νεες τοιχογραφίες, αφού ολες
οι παλιες αγιογραφίες καταστράφηκαν

 Τότε ο ισχυρότερος άνδρας στη Μικρά Ασία ,ο Ιωάννης Γ Βατάτζης , Αυτοκράτορας της Νίκαιας,έσπευσε να συνάψει συμμαχία μαζί του. Η συμμαχία κατοχυρώθηκε με το γάμο της κόρης του Ασέν Β ,της Έλενας με το γιο  και διάδοχο του Ιωάννη Γ Βατάτζη,τον Θεόδωρο (μετέπειτα αυτοκράτορα Θεόδωρο Β, 1254-1258).  Η συμμαχία με τον Βατάτζη σφραγίστηκε (1235) με ένα ιστορικό για τους βούλγαρους γεγονός:  την επαναφορά της εκκλησίας τους από τον καθολικισμό στην Ορθοδοξία και την αναγόρευση της Βουλγαρικής εκκλησίας σε Πατριαρχείο. Οι δύο ηγεμόνες πολιόρκησαν  τότε  τη λατινοκρατούμενη Κωνσταντινούπολη  χωρίς επιτυχία, αφού είχαν κινητοποιηθεί οι Βενετοί και οι Φράγκοι της Πελοποννήσου.(1235-1236) .

  Απο την άλλη πλευρά ,ο Ασέν ο Β θίχτηκε από τον
παραγκωνισμό του απο τους Λατίνους βαρόνους της Πόλης που προτίμησαν την ανάληψη της Λατινικής αντιβασιλείας απο τον Ιωάννη του Μπριέν. Μετά το θάνατο του Μπριέν δημιουργήθηκαν ελπίδες για ηγεμονική επέμβαση στο λατινικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης. Ετσι ο Ασέν ο Β διέλυσε τη συμμαχία με το Βατάτζη ,συμμαχώντας με τους Φράγκους. Σχεδίαζε μάλιστα τον γάμο μίας θυγατέρας του με το νεαρό αυτοκράτορα Βαλδουίνο, ακόμη σκεφτόταν να απαγάγει την κόρη του Ελένη που βρισκόταν στην αυλή της Νίκαιας.

  Την ίδια χρονιά 1237,ενώ πολιορκούσε το κράτος της Νίκαιας,κατέφθασαν άσχημα νέα απο την πρωτεύουσα του Τιρνοβο: επρόκειτο για τους θανάτους της συζύγου του Άννας της Ουγγαρίας,ενός γιού του σε βρεφική ηλικία και του πατριάρχη του Τιρνόβου. Αυτά τα απανωτά χτυπήματα ,ο προληπτικός Βούλγαρος βασιλιάς ,τα θεώρησε ως θεία τιμωρία για την εσφαλμένη πράξη του να καταλύσει  τη συμμαχία του με τον Ιωάννη Γ  Βατάτζη .Γι αυτό ακύρωσε αμέσως τη συμμαχία με τους Φράγκους και ανανέωσε  τις συμφωνίες με τον Βατάτζη.

Μνημείο στο Βελικο Τιρνοβο προς τιμήν της δόξας των Ασέν 

Το εθνόσημο της ενδοξης δυναστείας

   Ετσι είχαν διαμορφωθεί οι σχέσεις του με τα γειτονικά κράτη,όταν ο Ιβάν Ασέν ο Β έμαθε για τη θαυματουργική δύναμη του σκηνώματος της Οσίας Παρασκευής που βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη και για  το πόσο λατρευόταν από τους χριστιανούς της Πόλης. Θέλοντας να ενισχύσει την πίστη του λαού του από τη μια και να τον  απαλλάξει οριστικά από τις καθολικές επιρροές από την άλλη, ζήτησε από τους Φράγκους το σκήνωμα της Οσίας .Οι Φράγκοι αρχικά αρνήθηκαν να το παραδώσουν ,γιατί ήξεραν ότι θα δυσαρεστούσαν μεγάλο μέρος του χριστιανικού πληθυσμού, αναγκάστηκαν ,όμως να υποχωρήσουν ,όταν ο Βούλγαρος ηγεμόνας  τους απείλησε. Αλλωστε με την κίνηση αυτή οι Φράγκοι θα απαλλάσονταν για μεγάλο διάστημα απο μία μόνιμη γειτονική απειλή .

  Στα  τελευταία χρόνια της ζωής του  Ασεν Β, άρχισε η εξασθένηση της δύναμής του κράτους του ,εξαιτίας των επιθέσεων μογγολικών ορδών. Μετά το θάνατό του η Βουλγαρία σταδιακά γίνεται υποτελής τους . Φοβούμενοι τις ορμητικές και καταστροφικές διαθέσεις των μογγόλων, το 1393 οι ίδιοι οι Βουλγαροι μεταφέρουν με μυστικότητα το σκήνωμα της Οσίας Παρασκευής,νοτιότερα, στο Βιδίνιο, μια πόλη που βρισκεται στις οχθες του Δούναβη για να το προστατεύσουν.

    Η δυναστεία των Ασέν ήρθε σε επιγαμίες με τους οίκους των Κατακουζηνών ,Δουκών, Τορνικίων , Ραούλ.Με το όνομα Ασάνης εμφανίζονται οικογένειες στην Κωνσταντινούπολη,στη Φραγκοκρατούμενη Ελλάδα,στα πριγκηπάτα Μολδαβιας, Κριμαίας,στα βασίλεια Νάπολης και Αραγωνίας. 

   Οι Ασέν συνέδεσαν το όνομά τους με την αναβίωση της δόξας των Βουλγάρων και  γι αυτό μεχρι και σήμερα οι πολιτες της χώρας νιώθουν μεγάλη περηφάνια και ειδικά οι κάτοικοι του Βελικο Τιρνοβο  . Ο τουρίστας που θα  επιλέξει ως προορισμό του την πόλη αυτή ,θα συναντήσει  στα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια της σύγχρονης  πλέον πόλης τοιχογραφίες που αναβίωνουν το περασμένο μεγαλείο .Το βράδυ οι λόφοι φωτίζονται και  μαλιστα τα τελευταια χρόνια με πολυχρωμα εφέ που δημιουργούν ένα μεγαλειώδες υπερθέαμα, αντάξιο της δόξας του παρελθόντος!!

.

Μουσείο Βελικο Τυρνοβο 

Οικισμός Βαρόσα

                                                                                              09-03-2019.