Ο Ιερός Ναός Τριών Ιεραρχών Ιασίου

και 

η έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης

 

Ο ναός των Τριών Ιεραρχών στο Ιάσιο θεωρείται αρχιτεκτονικό κόσμημα ,όχι μόνο για τη Μολδαβία , αλλά για ολόκληρη την ορθοδοξία. Η αρχιτεκτονική του συνδυάζει στοιχεία γοτθικού, αρμενικού, γεωργιανού και μολδαβικού ρυθμού. Η αισθητική του είναι μοναδική ,καθώς παντρεύει την εκλεπτυσμένη γεωμετρία της ρουμάνικης τέχνης με τα ανατολίτικα αραβουργήματα. Στην εξωτερική του επιφάνεια 30 λωρίδες γλυπτών με διαφορετική θεματολογία  ξετυλιγονται σαν δαντέλα που αγκαλιάζει το ναό από τη βάση μεχρι τους δίδυμους τρούλους, χωρίς να αφήνει ακάλυπτες ούτε τις υδροροοές που διαγράφουν τα τοιχώματα.

 Κτίστηκε από τον Ορθόδοξο  Μολδαβό Ηγεμόνα, Βασίλειο Λούπου και εγκαινιάστηκε στις 6 Μαίου 1639. Σε εντοιχισμένη επιγραφή που βρίσκεται στην είσοδο του ναού αναφέρεται ότι  ο φιλόχριστος ηγεμόνας αποκάλεσε αυτό το ναό ''Θεία Προσευχή''. Εδώ βρίσκονται οι τάφοι τριών ηγεμόνων της Μολδαβίας ,του Βασίλειου Λούπου, του Δημητρίου Καντεμήρ και του Αλέξανδρου Ιωάννη Κούζα. Για τη Μολδαβία αυτός ο ναός έχει τη σημασία συμβόλου, γιατί συνδυάζει την καλλιέργεια τριών μεγάλων αρετών της ρουμανικής ψυχής,  τη φιλοκαλία,  το φιλοπολιτισμό και τη φιλοκοινωνία.

 Σ αυτό το ναό προσκύνησαν αλλογενείς βασιλείς και αυτοκράτορες, καθολικοί βασιλιάδες και ο τσάρος της Ρωσίας Πέτρος ο Α. Εδώ συναντήθηκαν το 1642 για πρώτη φορά  οι εκπρόσωποι των τριών ορθοδόξων εκκλησιών των Ελλήνων,των Σλάβων και των Ρουμάνων και δόθηκε η απάντηση στην καλβινιστική κατήχηση του Κύριλλου Λούκαρη.  Εδώ εγκαταστάθηκε το πρώτο τυπογραφείο της  Μολδαβίας το 1640. 

 Στο νεόκτιστο τότε ναό ,το 1641 εναπόθεσαν με ευλάβεια οι Μολδαβοί το ιερό σκήνωμα της Οσίας Παρασκευής της Επιβατινής ,το οποίο έμεινε μέχρι το 1889, όποτε και μεταφέρθηκε στο διπλανό  μητροπολιτικό ναό που φέρει και το όνομά της.  Ο ευσεβής ηγεμόνας της Μολδαβίας  Βασίλειος Λούπος ζήτησε το λείψανο της Οσίας από τον Πατριάρχη Παρθένιο τον Α (1639-1644) με αντάλλαγμα να εξοφλήσει βαρύτατο χρέος του Πατριαρχείου στην Υψηλη Πυλη.  Ο ηγεμόνας κατέβαλε τότε στο Πατριαρχείο 30.000 χρυσές . Την άδεια χορήγησε ο σουλτάνος Ιμπραήμ Α (1640-1648).  Το λείψανο της Οσίας το κατέβασαν κρυφά από τα τείχη του πατριαρχείου και αυτό φανερώνει πόσο την τιμούσε ο ελληνισμός στην Πόλη και την ευρύτερη περιοχή.

Ο ναός αυτός συνδέεται  με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης,καθώς σ αυτόν ορκίστηκε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στις 27 Φλεβάρη του 1821 ,όταν κήρυξε την έναρξη του Αγώνα από τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες.  Εδώ στις 24-2-1821 τυπώθηκε η επαναστατική προκήρυξη  με τίτλο: 

''ΜΑΧΟΥ ΥΠΕΡ  ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ  ΠΑΤΡΙΔΟΣ'' .

 

  Αξίζει να σημειωθεί ότι η εξωτερική επιφάνεια του ναού ήταν αρχικά καλυμμένη με χρυσό. Κατά τη διάρκεια όμως του 19ου αι.έπεσε θύμα Οθωμανών επιδρομέων οι οποίοι αφαίρεσαν το χρυσό, λιώνοντάς  το και για αυτό για πάνω από δύο αιώνες είχε μαυρισμένη όψη .Τα τελευταία χρόνια ολοκληρώθηκαν οι εργασίες συντήρησης  οι οποίες επανέφεραν την αρχική όψη του λευκού μαρμάρου.

Σήμερα λειτουργεί σαν ανδρικό μοναστήρι.

ΠΗΓΕΣ:    ''Οσία Παρασκευή η Νεα" Θ. Κουμπαρούλη

                Εντυπο ενημερωτικό του  Καθεδρικού Ναού Οσίας Παρασκευής της Ιεράς Μητρόπολης Μολδαβίας και Μπουκοβίνας

                   Φωτογραφίες : προσωπικό αρχείο

.               

   Εικόνα των Τριών.Ιεραρχών που βρίσκεται στον Ι.Ναό Οσίας Παρασκευής  Ν.Επιβατών .                                                          Δωρεά προσφύγων α γενιάς το 1927. 
  
       Οι πρόγονοί μας στην Ανατολική Θράκη γιόρταζαν ιδιαίτερα τη μέρα αυτή και για να τιμήσουν τους προστάτες των Γραμμάτων,μια και έδιναν καθημερινό αγώνα για να διατηρήσουν τη γλώσσα και την παιδεία τους ,αλλά και γιατί ,εφόσον απαγορευόταν η εθνική γιορτή της .25ης Μαρτίου,έβρισκαν την ευκαιρία τη μέρα των Τριών Ιεραρχών να προσδώσουν στη γιορτή επετειακό χαρακτήρα.!

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΣΦΑΓΗΣ ΣΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΕΙΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

25-1-1913

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ ΜΑΣ

                                 

ΟΣΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΕΠΙΒΑΤΙΝΗ
             ΠΡΟΣΤΑΤΙΔΑ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ
                              ΠΡΟΣΤΑΤΕΨΕ ΜΑΣ!!

  Σαν σήμερα ,το 1913,έσωσε τους χωριανούς της από την οργή των Νεοτούρκων που πολεμούσαν με τους Βούλγαρους, στον α βαλκανικό πόλεμο. Με θαυματουργό τρόπο δεν επέτρεψε την απόβαση τους στο λιμάνι των Επιβατών Ανατολικής Θράκης και έτσι οι Τούρκοι την επομένη ,25 Γενάρη 1913, αποβιβάστηκαν στο διπλανό χωριό ,το Οικονομειό, τόπο καταγωγής των κατοίκων της Αγίας Τριάδας (γειτονικά χωριά και σήμερα στο θερμαϊκό κόλπο).Εκεί προέβησαν σε βιαιοπραγίες εναντίον των κατοίκων του Οικονομειού ,96 εκ των οποίων σφαγιάστηκαν .Φεύγοντας από το χωριό έβαλαν φωτιά και το  έκαψαν.Αυτή θεωρείται,αποδεδειγμένα ,η ΠΡΩΤΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ  ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ από τους Νεότουρκους.
                                                                                     
  Σήμερα, 24 -01-2019,  106 χρόνια μετά την σφαγή στο Οικονομειό Ανατολικής Θράκης και 100 χρόνια μετά την   Γενοκτονία των Ποντίων,   έρχεται προς υπογραφή στη βουλή η επαίσχυντη συμφωνία  των Πρεσπών για να συντελεστεί το ξεπούλημα  του ονόματος της Μακεδονίας,της ιστορίας της και των αγώνων που έγιναν για την απελευθέρωσή της.

          ΟΣΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΕΣΒΕΥΕ ΥΠΕΡ ΗΜΩΝ. !!