ΟΧΥΡΑ ΚΑΙ ΦΑΡΟΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΕΜΒΟΛΟΥ:ΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΤΟΥ ΘΕΡΜΑΪΚΟΥ

   ΟΧΥΡΑ ΚΑΙ ΦΑΡΟΣ  ΜΕΓΑΛΟΥ ΕΜΒΟΛΟΥ:ΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΤΟΥ ΘΕΡΜΑΪΚΟΥ

  Επιτέλους, ύστερα από πολλές δεκαετίες απαγόρευσης  εισόδου, άνοιξαν τα οχυρά κ ο φάρος  Αγγελοχωρίου. Το Γυμνάσιο Ν.Επιβατών  έκανε ποδαρικό στον χώρο, μετά από έγκριση  που δόθηκε από τη Ναυτική Διοίκηση Β.Αιγαίου κ την Υπηρεσία Φάρων που βρίσκεται στην Αθήνα

.

 Μαθητές κ καθηγητές ενθουσιάστηκαν από τον κρυμμένο θησαυρό που διαπίστωσαν ότι υπάρχει δίπλα μας .Απόλαυσαν την ανεπανάληπτη  θέα που προσφέρει το ξεχωριστό αυτό μπαλκόνι του Θερμαϊκού .Χάρηκαν και περιδιάβηκαν τα μονοπάτια του φρουρίου .Ήταν σα να εξερευνούσαν την άγνωστη ιστορία της περιοχής τους.

Την ξενάγηση  στα οχυρά ανέλαβε η συντάκτρια του κειμένου, ελλείψει επίσημου  ξεναγού. Η ιστορία της  περιοχής ξεκινά από την εποχή του τέλους του Τρωικού πολέμου, όταν ο επικός ήρωας Αινείας ιδρύει την αρχαία Αίνεια (σημερινή Ν .Μηχανιώνα) και χτίζει προς τιμήν της μητέρας του το ναό της Αφροδίτης (που σήμερα τμήμα του βρίσκεται στο αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης).

 Εννιά αιώνες ,σχεδόν, αργότερα ο Κάσσανδρος, βασιλιάς της Μακεδονίας, διαβλέποντας τη στρατηγική θέση της περιοχής, αποφασίζει να διαλύσει τα πολίσματα που υπήρχαν ως τότε γύρω από τον  θερμαiκό κόλπο (Αίνεια, Θέρμη, Ραίκηλος-σημερινή Περαία) κ  να μεταφέρει τον πληθυσμό στο κέντρο ,ιδρύοντας έτσι τη Θεσσαλονίκη. Λέγεται ότι ανέβηκε σε κάποιο λόφο από όπου έβλεπε απέναντι την τοποθεσία της μελλοντικής  πόλης για να αναγγείλει στη σύζυγό του ,Θεσσαλονίκη ,την ίδρυση της νέας μακεδονικής πόλης που θα έφερε το όνομά της. Εικάζεται ότι ο λόφος αυτός ταυτίζεται με την περιοχή του μεγάλου Εμβόλου.

Εγγλέζικη σκάλα.

Το 1881 τα σύνορα της Ελλάδας διευρύνονται με την απελευθέρωση  της Θεσσαλίας .Θορυβημένοι οι Οθωμανοί σπεύδουν να οχυρώσουν τη Θεσσαλονίκη. Λίγα χρόνια αργότερα (1883)με εντολή των  Οθωμανικών αρχών κατασκευάζονται τα οχυρά του Μεγάλου Εμβόλου, (σημερινό Αγγελοχώρι) από γερμανούς (ή αυστριακούς)  αρχιτέκτονες. Παρόμοια υπάρχουν κ στην Αυστρία. .

Στο βάθος ο Χορτιάτης

Στην διάρκεια του Α Παγκοσμίου πολέμου δίπλα στα οχυρά υπήρχε κτίριο που εξυπηρετούσε τους συμμάχους,το όποιο ανατινάχτηκε για να μην πέσει στα χέρια των Γερμανών,καθώς και αποβάθρα για την εκφόρτωση των πολεμοφοδίων από την θάλασσα. Kατά το Β παγκόσμιο οι Γερμανοί αναστήλωσαν τα οχυρά κ μάλιστα έχτισαν κ πολυβολεία (μπούνκερ) προς ενίσχυση. Για τις εργασίες χρησιμοποιήθηκαν οι κάτοικοι της περιοχής ηλικίας από 15-25 ετών.( μαρτυρία του πατέρα μου, Στέφανου Ρουσάκη ο οποίος πήρε μέρος στις αγγαρείες). Φεύγοντας οι Γερμανοί  προσπάθησαν να ανατίναξαν κάποια από τα πολυβολεία ,χωρίς να προλάβουν όμως να ολοκληρώσουν το έργο τους.

  Ο φάρος στο ακρωτήριο του Μεγάλου Εμβόλου κατασκευάστηκε   το 1864 από  τη γαλλική εταιρεία  Οθωμανικών Φάρων. Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους(1912-1913) εντάχθηκε στο ελληνικό δίκτυο φάρων. Βομβαρδίστηκε από τους συμμάχους την περίοδο της κατοχής  και αναστηλώθηκε το 1948. Αρχικά λειτούργησε με πετρέλαιο, στη συνέχεια με ασετιλίνη κ αργότερα με ηλεκτρισμό.Εξαιρετικά ενδιαφέρουσες  πληροφορίες για την λειτουργία του φάρου  μάθαμε απο τον αξιωματικό του πολεμικού ναυτικού  που μας ξενάγησε στο εσωτερικό του.
 

Στο βάθος ο χιονισμένος Όλυμπος.

Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται οι αλυκές κ ο υδροβιότοπος Αγγελοχωρίου. Από τη μια  ορθώνεται ο Όλυμπος, από την άλλη ο Χορτιάτης. Απέναντι διακρίνονται οι ακτές της Πιερίας κ φυσικά στο πιάτο η Θεσσαλονίκη, η νύμφη του Θερμαϊκού. 

Το καλύτερο υπαίθριο μάθημα βίωσαν οι μαθητές που αποχώρησαν γεμάτοι από ψυχική ανάταση.

  Η φύση προικοδότησε την περιοχή μας με περισσή ομορφιά, η ιστορία από την άλλη έβαλε τη σφραγίδα της. Το μόνο που ζητάμε είναι να μπορούμε να  την επισκεπτόμαστε για να ευαισθητοποιήσουμε κοινό και  νεολαία στην  άγνωστη –για τους περισσότερους-τοπική ιστορία μας. Εμείς πάντως σήμερα χαρήκαμε  το καλύτερο βιωματικό  μάθημα ιστορίας, γεωγραφίας, ψυχολογίας, φυτολογίας , εικαστικών και τεχνολογίας ,στο ωραιότερο μπαλκόνι  του δήμου μας.

                                                                                    Αγγελοχώρι   26-04-2017

                                                                                       Ρουσάκη Αιμιλία

                                                                        Φιλόλογος Γυμνασίου Ν.Επιβατών