Στο Ξάστερο Ανατολικής Θράκης υπήρχε σε ύψωμα, αγίασμα του Αγίου Κωνσταντίνου ,μέσα σε μία δασώδη περιοχή με γάργαρα νερά .Την ημέρα της μνήμης του αγίου Κωνσταντίνου ,αφού εκκλησιάζονταν οι πιστοί στην κεντρική εκκλησία του Αγίου Στεφάνου , μετέβαιναν στη δυτική άκρη του χωριού προς το τότε νεοϊδρυθέν πέτρινο σχολείο ,όπου τελούνταν ελληνορωμαϊκή πάλη.
Συγκεντρωνόταν όλοι οι κάτοικοι του χωριού, φορώντας τα καλά τους ρούχα. Συνέρρεε δε και πλήθος κόσμου από τα περίχωρα. Οι παριστάμενοι σχημάτιζαν κύκλο και στη μέση τοποθετούσαν ένα δοχείο λάδι για να αλείφονται οι παλαιστές από το λαιμό μέχρι τα πόδια .Στην άκρη του κύκλου κάθονταν οκλαδόν δύο μουσικοί .Ο ένας έπαιζε ζουρνά και ο άλλος τουμπερλάκια. Όταν ο αγώνας έφτανε στο απώγειό του ,οι μουσικοί σηκώνονταν και πλησίαζαν τους παλαιστές κρούοντας τα τύμπανα δυνατότερα για να τονώσουν το ηθικό των αγωνιζόμενων. Οι παλαιστές ήταν γυμνοί και φορούσαν κοντές και εφαρμοστές περισκελίδες από δέρμα (κιοσπέτ) .
Η μόνη δυσκολία στον αγώνα ήταν ποιος θα έκανε την αρχή ,γιατί υπήρχαν διάσημοι και έμπειροι , αλλά και δόκιμοι ,άπειροι. Συνήθως η αρχή γινόταν από τους άπειρους. Οι διάσημοι παλαιστές είχαν μαζί τους και έναν υπάλληλο που κρατούσε τη δερμάτινη περισκελίδα , διότι δεν ήταν πρέπον να την κρατά ο ίδιος ο παλαιστής .Μια χρονιά που αργούσε να ξεκινήσει η διαδικασία και το πλήθος διαμαρτυρόταν ,ο πρόεδρος Αριστοτέλης Τέλιος διέταξε έναν οργανοπαίκτη (λατερνατζή) ,τον λεγόμενο Πετεινό, να πάρει μέρος. Εκείνος αρχικά αρνήθηκε ,γιατί δεν φορούσε περισκελίδα .Ο πρόεδρος όμως επέμενε να παλέψει ,έστω και με το μακρύ σώβρακο ,όπερ και εγένετο . Έτσι ξεκίνησε εκείνη την χρονιά το αγώνισμα.
Το απόγευμα της ίδιας μέρας ο κόσμος συγκεντρώνονταν στις δύο πλατείες ,κυρίως σε αυτήν που βρίσκονταν η εκκλησία του Αγίου Στεφάνου και τα καφενεία και γλεντούσαν μέχρι το πρωί . Εκεί έπαιζε η φιλαρμονική του Εξάστερου. Οι μουσικοί που την αποτελούσαν ήταν ερασιτέχνες. Οι περισσότεροι ασχολούνταν με την αμπελουργία . Έπαιζαν από μεράκι ,αλλά με πάθος ,για αυτό και ήταν γνωστοί με το προσωνύμιο "ζούρλες" . Η παρουσία τους ήταν ταυτόσημη με κάθε εορταστική εκδήλωση του χωριού (πανηγύρια, γάμοι, αρραβώνες, γιορτές) και έτσι οι κάτοικοι του Εξάστερου είχαν τη δυνατότητα να διασκεδάζουν και να χορεύουν από καλαματιανό ,χιώτικα και σμυρναίικα , μέχρι ζεμπέκικο και ταταυλιανό χασάπικο.
Η δημοφιλής Φιλαρμονική Του Εξαστέρου
Μου πήρε πολλά χρόνια για να μάθω πως προέκυψε το παρατσούκλι του παππού μου ,''Τετέλιας'' . Η μία εκδοχή ήταν ότι προερχόταν από την ιδιότητα του πατέρα του ,ως επισκευαστής μουσικών οργάνων , δηλαδή αυτός που ασχολούνταν με τα τέλια. Ακόμη και στον τάφο του , στη νέα πατρίδα,. ο ξύλινος σταυρός έγραφε Χριστόδουλος Τετέλιας ,γιατί έτσι τον ήξεραν όλοι και ας μην ήταν αυτό το οικογενειακό του επίθετο. Σαν να τον συνόδευε η Φιλαρμονική της αλησμόνητης γενέτειράς του στην τελευταία του κατοικία!
Πηγή : Χαρίδημος Γκέρτσος ,Το Εξάστερον και η λαογραφία αυτού.
